Page 199 - HSCC2025

BSCKI. TRẦN QUANG HUY

RỐI LOẠN TOAN CHUYỂN HÓA Ở BỆNH NHÂN XƠ GAN

Đặt vấn đề: Rối loạn toan chuyển hóa là một trong những bất thường phổ biến ở bệnh nhân xơ gan nhập các khoa hồi
sức tích cực. Tuy nhiên, nghiên cứu trước đây chủ yếu tập trung đánh giá các rối loạn chuyển hóa trên nhóm bệnh
nhân có bệnh gan mạn ổn định thiếu nghiên cứu trên nhóm bệnh nhân xơ gan hay tổn thương gan cấp trên nền mạn.
Đồng thời, việc phân tích và diễn giải kết quả khí máu động mạch, tập trung vào vai trò của phổi và thận trong duy trì
thăng bằng kiềm toan mà chưa nói đến vai trò của gan. Các thể lâm sàng toan chuyển hóa khác nhau như: tăng Clo,
tăng lactate, hay nhiễm acid cố định có các kết cục khác nhau trên bệnh nhân xơ gan
Theo nghiên cứu của Sun, trên nhóm bệnh nhân xơ gan có kèm tổn thương thận cấp ghi nhận toan chuyển hóa tăng
lactate chiếm 55,7%, toan chuyển hóa nhiễm acid cố định chiếm 37,1%. Nhiễm acid cố định đồng thời là yếu tố nguy
cơ tử vong trong nghiên cứu. Nghiên cứu tác giả Drolz, tăng lactate và nhiễm acid cố định đồng thời là yếu tố liên
quan đến tử vong với HR lần lượt 0,96 và 0,92, với yếu tố liên quan đến nhiễm acid cố định là tổn thương thận cấp,
yếu tố liên quan đến tăng lactate là rối loạn chức năng gan tiến triển
Kết luận: Rối loạn toan kiềm ở bệnh nhân xơ gan là một vấn đề y tế phức tạp và có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng
đến kết quả điều trị. Kết cục ở bệnh nhân toan chuyển hóa kèm xơ gân không chỉ phụ thuộc vào mức độ pH, bệnh
nền mà còn phụ thuộc vào cơ chế toan chuyển hóa gây nên các thể lâm sàng khác nhau. Đồng thời, nhiễm acid cố
định nên được quan tâm giống như tình trạng tăng lactate máu ở bệnh nhân xơ gan
Từ khóa: Xơ gan, toan chuyển hóa, nhiễm acid cố định, ion âm không đo lường

TS.BS. NGUYỄN TẤT DŨNG

ĐIỀU TRỊ HỖ TRỢ BỆNH NHÂN XƠ GAN TẠI HỒI SỨC TÍCH CỰC
TRONG GIAI ĐOẠN CHỜ GHÉP GAN

Bệnh nhân xơ gan đang chờ ghép gan có nguy cơ cao tiến triển bệnh nặng lên. Ngay cả những bệnh nhân mắc xơ
gan được bù tốt có thể bị nặng thêm, hội chứng suy gan cấp trên nền suy gan mãn tính (ACLF) dẫn đến rối loạn chức
năng đa cơ quan và tăng đáng kể tỷ lệ mắc bệnh và tử vong ngắn hạn. Đối với bệnh nhân trong danh sách chờ ghép
tạng, sự phát triển của suy đa cơ quan có thể loại bỏ khả năng ứng cử cho việc cấy ghép vì “quá yếu” để trải qua cuộc
phẫu thuật cấy ghép một cách an toàn. Mục tiêu của chăm sóc tích cực bệnh nhân mắc ACLF là phải nhanh chóng
nhận biết và điều trị các nguyên nhân khởi kích suy gan (ví dụ: nhiễm trùng và chảy máu) và hỗ trợ tích cực các hệ
thống cơ quan bị suy yếu để đảm bảo rằng bệnh nhân có thể được ghép gan thành công. Quản lý bệnh nhân ACLF
bị bệnh nặng việc chờ ghép được thực hiện tốt nhất bởi các nhóm đa ngành. Trọng tâm của bài này là xác định các
biến chứng thường gặp của ACLF và phương pháp quản lý ở những bệnh nhân nguy kịch đang chờ ghép gan tại khoa
Hồi sức tích cực

NỘI TIẾT – TIÊU HÓA 199